Schoolorganisaties zijn volop in ontwikkeling. Met als ultieme doel om leerlingen beter te laten leren. Tegelijkertijd is in veel scholen de onvrede te horen over de werkdruk, de toenemende administratieve lasten en de te beperkte ruimte om zelf invulling te geven aan het onderwijs. Scholen zijn daarin niet anders dan andere organisaties en bedrijven. Hele sectoren lijken te zijn gebouwd op onderling wantrouwen. Is dit in de interne organisatie niet het geval, dan kan de reguleringsdrift van de overheid alsnog dit effect hebben. Met vervelende gevolgen voor alle betrokkenen. Bekijk de discussiefilm en reageer.
Stephan Covey spreekt van Speed of trust (Snelheid van vertrouwen). Helaas is dat vertrouwen in allerlei lagen van ons onderwijs ver te zoeken. De controle verergert dat alleen maar: Cito-toets, inspectie. Ze werken bureaucratie en fraude in de hand. Jouw videoblog stemt tot nadenken. Ik ben benieuwd naar de reacties.
BeantwoordenVerwijderenwantrouwen in een school is een van de eerste dingen die je moet oplossen binnen de school. de directeur moet niet vanuit de ivoren toren schoolplannen ontwikkelen en leerkrachten moeten de deuren van de lokalen openen. goed voorbeeld doet volgen. Alle geledingen in de schoolorganisatie moeten worden betrokken bij het ontwikkelen een onderwijsvisie. Stap 1 - stel vast wat randvoorwaarden zijn vanuit inspectie, bestuur, ouders ofwel waar moet we ons echt aan houden en wat wordt onze speelruimte STAP2 - Analyseer de huidige situatie, processen, hoe doen we het nu? STAP3 - Hoe zouden we het willen? wat zijn onze wensen STAP 4 - Definitie, ontwerp schoolvisie ofwel wat betekenen dit allemaal? Wat is ons gezamenlijk doel en hoe gaan we dit bereiken? STAP 5 - Veranderen, Laten landen, laten werken. Ik heb al jaren ervaring met deze bewezen aanpak! Het grootste voordeel hiervan is dat in het proces je gelijk draagvlak creëert voor de gezamenlijke visie en doelen, hierdoor zal het wantrouwen ook gelijk verminderen.
BeantwoordenVerwijderenAls ik me beperk tot het onderwijs: In de jaren 80 is het Scheveningens akkoord gesloten (in de tijd van Ritzen). De daar gemaakte afspraken zijn richtinggevend geweest voor de daarop volgende ontwikkelingen. De scholen/besturen krijgen meer autonomie: worden verantwoordelijk voor de inrichting van het onderwijs. Voor die tijd hadden we te maken met een schoolwerkplan. Daarna? Schoolplan, Formatieplan, Nascholingsplan, ARBO-plan, Reïntegratieplan, Handelingsplan, en ga zo maar door.En dan heb ik de protocollen nog niet genoemd.
BeantwoordenVerwijderenAl die plannen moeten worden opgesteld omdat er geen vertrouwen is: De directie wantrouwt de leerkrachten, Het bestuur wantrouwt de directies, de minister wantrouwt de besturen, de Tweede Kamer wantrouwt de minister. Misschien wantrouwen we elkaar helemaal niet, maar zitten we allemaal gevangen in de terreur van beleidsplannen en protocollen, die de aandacht weghalen van waar het eigenlijk om gaat: de kwaliteit van het onderwijs. De ontwikkeling van de laatste 20 jaar heeft geleerd dat alle plannen het onderwijs niet verbeterd, maar eerder verslechterd hebben. Maar het tij moet gekeerd: Er moet dus nog meer controle plaatsvinden, het wantrouwen groeit.
Het probleem is natuurlijk veel breder dan het onderwijs. We zijn onderdeel van de samenleving waarin de zelfontplooiing, het individualisme en het egoïsme hoogtij vieren.
Vroeger was het: Trust me, daarna Tell me en nu: Show me. Vroeger gaf je je handelspartner een klap op de hand: afspraak is afspraak. Nu hebben grote bedrijven afdelingen waar juristen niets anders doen dan kijken waar de gaatjes in de contracten zitten zodat we er onderuit kunnen. Bestaande contracten worden verscheurd. Denk maar aan de banken die lopende contracten openbreken. Dat komt het onderling vertrouwen niet bepaald ten goede. En slecht voorbeeld doet slecht volgen.
Komt de goede oude tijd weer terug? Alleen als we elkaar weer gaan vertrouwen. En dat zie ik nog niet gebeuren…